Віцебская аб’яднаная арганізацыя грамадскага аб’яднання «Рэспубліканская асацыяцыя інвалідаў-калясачнікаў» і Офіс па правах людзей з інваліднасцю правялі круглы стол «Праца пераадольвае бар’еры». Мерапрыемства праводзілася ў рамках інфармацыйнай кампаніі «Даступнасць» і было прысвечана праблемам занятасці людзей з інваліднасцю ў Віцебскай вобласці.
На мерапрыемстве прысутнічалі прадстаўнікі дзяржаўных арганізацыяў сацыяльнай абароны, работнікі ўстановаў аховы здароўя (МРЭК), прадстаўнікі Упраўлення адукацыі, цэнтра маркетынгу, прадстаўнікі бізнес-супольнасці, наймальнікаў, прадстаўнікі грамадскіх арганізацыяў людзей з інваліднасцю, журналісты.
Падчас мерапрыемства кіраўнік Віцебскай аб’яднанай арганізацыі грамадскага аб’яднання «Рэспубліканская асацыяцыя інвалідаў-калясачнікаў» Дзмітры Сцемасаў правёў прэзентацыю даследавання занятасці інвалідаў Віцебскай вобласці. Распавядаючы пра вынікі даследавання, Дзмітры, у прыватнасці, адзначыў: «Адным з асноўных правоў кожнага жыхара нашай дзяржавы з’яўляецца права на працу. Удзел людзей з інваліднасцю ў працоўнай дзейнасці мае немалое значэнне. Гэта дапамагае чалавеку весці паўнавартаснае жыццё, адчуваць сябе запатрабаваным, а таксама знішчае сацыяльна-псіхалагічныя бар’еры паміж інвалідамі і навакольнымі людзьмі. Працаўладкаванне дазваляе людзям з інваліднасцю павысіць сацыяльны статус і палепшыць матэрыяльны дабрабыт, што немалаважна для інтэграцыі гэтых людзей у грамадства».
«Нягледзячы на меры, якія прымаюцца з боку дзяржавы, праблема занятасці і працаўладкавання людзей з інваліднасцю ў сучасным беларускім грамадстве з’яўляецца вельмі актуальнай, – працягнуў Дз. Сцемасаў. – Людзі з інваліднасцю па-ранейшаму застаюцца адной з найбольш сацыяльна ўразлівых групаў насельніцтва нашай краіны. Большасць людзей з абмежаванымі магчымасцямі не могуць рэалізаваць сваё права на працу. Паводле статыстычных звестак у 2011 годзе на ўліку ў органах па працы, занятасці і сацыяльнай абароне знаходзілася 502,2 тыс. інвалідаў, што складае больш за 5% насельніцтва. З кожным годам колькасць тых, хто звяртаецца ў органы па працы, занятасці і сацыяльнай абароне па дапамогу ў працаўладкаванні, расце. У Віцебскай вобласці жыве больш за 21 тысячу людзей працаздольнага ўзросту з інваліднасцю. Аднак як паказвае даследаванне, больш за 70% з іх не працуе! Тыя ж лічбы і ў даследаванні, праведзеным сярод сябраў Віцебскага РАІК. Больш за 72% інвалідаў-калясачнікаў не працаўладкаваныя. І толькі 1 чалавек мае ўласны бізнэс».
У чым жа прычына? Якія бар’еры, што перашкаджаюць развязаць пытанне занятасці?
«Асноўных бар’ераў тры, – патлумачыў Дзмітры Сцемасаў. – Недаступнасць, абмежаванні ў свабодзе перамяшчэння. Адсутнасць ведаў і досведу ў саміх людзей з інваліднасцю. І толькі на апошнім месцы – фізічныя абмежаванні і абмежаванні паводле стану здароўя. Другі бар’ер, здавалася б, залежыць толькі ад самога чалавека: няма ведаў – дык ідзі вучыся. Аднак гэта ня так: даступнасць адукацыі для чалавека з інваліднасцю – гэта таксама велізарная праблема. Так, цэнтры занятасці прапаноўваюць падрыхтоўку і перападрыхтоўку ў розных спецыяльнасцях: ліфцёр, абутнік і гэтак далей. Але, па-першае, часцей за ўсё для гэтага навучання трэба ехаць у Мінск. І чалавек становіцца адарваным ад сям’і, якая яму дапамагае. А, па-другое, хто вырашаў за нас, што мы павінны працаваць чорнарабочым і абутнікамі? Бо ў калясачнікаў інваліднасць амаль заўсёды набытая. Мы паспелі ўжо атрымаць спецыяльнасць эканамістаў, юрыстаў, выкладчыкаў. Але ўладкавацца на працу па гэтых спецыяльнасцях для нас практычна немагчыма».
«Сапраўды, у 2011 годзе ў Віцебскай вобласці працаўладкаваны ўсяго толькі 51 чалавек з інваліднасцю. 55 прайшлі навучанне, – уступіла ў дыскусію намеснік начальніка ўпраўлення па занятасці Камітэта па працы і сацыяльнай абароне Віцебскага аблвыканкама Людміла Зайцава. – Таксама мы выдалі 523 субсідыі на арганізацыю ўласнага бізнэсу. Калі ўлічыць колькасць людзей з інваліднасцю ў вобласці, то, вядома, гэтыя лічбы малыя. Аднак мы робім усё, што можам, каб вырашыць пытанне занятасці ў нашым рэгіёне. Мы разумеем, што гэта найважнейшы крок для самарэалізацыі і інтэграцыі ў грамадства», – падкрэсліла спадарыня Зайцава.
Вельмі фенаменальнае меркаванне выказала прадстаўнік цэнтра занятасці Першамайскага раёна горада Віцебска: «А чаму не арганізаваць спецыялізаваныя пасёлкі і прадпрыемствы для людзей з інваліднасцю? Напрыклад, на базе былога дзіцячага загараднага лагера можна ўладкаваць майстэрні, куды гарадскія прадпрыемствы і арганізацыі будуць аддаваць на аўтсорсінг нейкія найпростыя працоўныя аперацыі – прышыванне петляў, гаплікаў ці нешта падобнае. Людзі з інваліднасцю змогуць і жыць, і працаваць там. Там будзе безбар’ернае асяроддзе і ўсе ўмовы для іх пражывання».
Перад прысутнымі выступіў таксама каардынатар Офіса па правах людзей з інваліднасцю Сяргей Драздоўскі. У сваім выступе ён надаў асаблівую ўвагу тэме даступнасці і барацьбы з бар’ерамі пры ўключэнні людзей з інваліднасцю ў жыццё грамадства: «Не трэба рабіць для чалавека з інваліднасцю нешта асаблівае, будаваць спецыяльныя пасёлкі і высяляць туды ўсіх, ствараючы тым самым асаблівыя ўмовы і асобае асяроддзе пражывання. Трэба працаваць з інвалідамі па месцы іх жыхарства. Там, дзе яны жывуць, вучацца, працуюць. Усё гэта павінна быць даступным для ўсіх людзей. Магчымасць увайсці ў любы дом, любую краму, вучыцца ў любой школе. Не вызначаючы і не выбіраючы за нас, куды нам ісці і што рабіць. Адмаўляючы чалавеку з інваліднасцю ў працаўладкаванні, грамадства губляе перш за ўсё той патэнцыял, які ёсць у кожным чалавеку. Калі чалавек можа і хоча працаваць – дзіўна не даваць яму такой магчымасці».
Дыскусія не абмежавалася толькі гэтымі выступамі. З прапановай аб дапамозе і супрацоўніцтве выступіла гарадская газета «Гостиный двор». Галоўны рэдактар прапанавала публікаваць на старонках газеты вакансіі для людзей з інваліднасцю, а таксама матэрыялы, якія дапамогуць ім даведацца больш аб сваіх правах. Бо нават паводле аналізу зваротаў грамадзян, якія паступілі ў юрыдычную прыёмную Офіса па правах людзей з інваліднасцю, многія не маюць падставовай інфармацыі пра свае правы і пра тое, куды ім можна звярнуцца.
Падагульняючы вынікі круглага стала «Праца пераадольвае бар’еры», кіраўнік Віцебскага РАІК, а таксама каардынатар праекта «Праца пераадольвае бар’еры» Дзмітры Сцемасаў адзначыў: «Не гледзячы на тое, што дзяржава і мясцовыя органы ўлады прыкладаюць намаганні для вырашэння пытання занятасці інвалідаў, гэтая праблема ўсё яшчэ стаіць вельмі востра. Безумоўна, найбольш важная задача, без развязання якой немагчыма паўнавартаснае вырашэнне праблемы – гэта развіццё даступнасці ў самым шырокім сэнсе».
Нагадваем, што Офіс па правах людзей з інваліднасцю праводзіць інфармацыйную кампанію «Даступнасць». Галоўная задача кампаніі – садзейнічанне ліквідацыі ўсялякіх бар’ераў для людзей з інваліднасцю – ментальных, архітэктурных, эканамічных, прававых.
Слоган інфармацыйнай кампаніі «Даступнасць»: Кожнае грамадства моцнае настолькі, наколькі моцныя ўсе яго члены.
