За перыяд з 2 ліпеня па 30 ліпеня 2013 года ў ППУ “Офіс па правах людзей з інваліднасцю” паступіла каля 70 зваротаў грамадзян, з якіх 58 былі прынятыя да дэталёвага разгляду юрыстам Офіса па правах людзей з інваліднасцю.
Грамадзяне, якія звярнуліся:
жанчыны - 37;
мужчыны - 21.
З іх:
- З 1 групай інваліднасці - 18;
- З 2 групай інваліднасці - 13;
- З 3 групай інваліднасці - 15.
Дзеці:
- З 1 ступенню страты здароўя - 1;
- З 2 ступенню страты здароўя - 1;
- З 3 ступенню страты здароўя - 2;
- З 4 ступенню страты здароўя - 8.
Звароты, якія знаходзяцца на разглядзе - 13.
Рэгіянальнае размеркаванне зваротаў:
- Звароты з г. Мінска - 29;
- Звароты з рэгіёнаў - 29.
У справаздачным перыядзе разгледжана:
1. Звароты, якія тычацца працы і занятасці - 12.
2. Звароты, якія тычацца дастатковага жыццёвага ўзроўню і сацыяльнай абароны (уключаючы асноўныя правы і льготы, дапамогі, пенсіі, адрасную сацыяльную дапамогу) -16.
3. Звароты, якія тычацца здароўя (уключаючы забеспячэнне інсулінам, аздараўленне) - 5.
4. Звароты, якія тычацца даступнасці (пытанні льготнай прыватызацыі, сацыяльнага жылля, безбар’ернае асяроддзе) - 14.
5. Звароты, якія тычацца недатыкальнасці прыватнага жыцця - 1.
6. Звароты, якія тычацца самастойнага ладу жыцця і ўцягнутасці ў мясцовую супольнасць - 3.
7. Звароты, якія тычацца доступу да правасуддзя (уключаючы пытанне дзеяздольнасці) - 4.
8. Звароты, па якіх была атрыманая адмова (асабістыя маёмасныя адносіны) - 3.
Усяго зроблена запытаў, лістоў і зваротаў - 18.
Найбольшая колькасць зваротаў за справаздачны перыяд ўтрымлівала пытанні дастатковага жыццёвага ўзроўню і сацыяльнай абароны і даступнасці.
У якасці прыкладу звароту, што датычыцца даступнасці, можна прывесці выпадак грамадзянкі С. аб чарговасці атрымання сацыяльнага жылля. Так, грамадзянка С., якая мае дзіця-інваліда і якая стаіць на ўліку тых, хто мае патрэбу ў паляпшэнні жыллёвых умоваў, звярнулася ў Офіс з пытаннем: як даведацца нумар сваёй чаргі на сацыяльнае жыллё і ад чаго залежыць хуткасць яе прасоўвання?
У адпаведнасці з п. 5 арт. 41 Жыллёвага кодэкса Рэспублікі Беларусь ад 28 жніўня 2012 № 428-З, мясцовыя выканаўчыя і распарадчыя органы, іншыя дзяржаўныя органы, іншыя арганізацыі, якія ажыццяўляюць улік грамадзянаў, што маюць патрэбу ў паляпшэнні жыллёвых умоваў, фармуюць базы звестак аб грамадзянах, якія знаходзяцца на такім уліку, у тым ліку з прымяненнем электронных сродкаў. Звесткі аб чарговасці даюцца на аснове гэтага ўліку на просьбу грамадзянаў, што маюць патрэбу ў паляпшэнні жыллёвых умоваў.
Для таго каб даведацца нумар чаргі на кватэру, лепш за ўсё звярнуцца ў выканкам з пісьмовай просьбай. Каб ваш зварот стаў афіцыйным, зарэгіструйце яго ў выканкаме або адпраўце па пошце з паведамленнем аб уручэнні. Паводле Закону Рэспублікі Беларусь ад 18 лiпеня 2011 г. № 300-З “Аб зваротах грамадзянаў і юрыдычных асобаў” (п. 3 артыкула 17) адказ вам павінны даслаць на працягу месяца.
У мінчан ёсць магчымасць даведацца інфармацыю аб сваёй чарзе на сайце Мінскага гарадскога выканаўчага камітэта па наступнай спасылцы http://minsk.gov.by/ru/och/.
Па пытанні аб’ёмаў будаўніцтва ў пэўным раёне грамадзянцы С. рэкамендавана звярнуцца ў адпаведны выканкам (адміністрацыю).
З пытаннем, што тычацца працы і занятасці, звярнуўся наймальнік X. Сітуацыя такая: адна з супрацоўніцаў звярнулася ў аддзел кадраў з просьбай аб адпачынку, прадугледжаным заканадаўствам для людзей з інваліднасцю, і прад’явіла індывідуальную праграму рэабілітацыі інваліда. Інваліднасць была атрымана да прыёму на працу. Аднак, нягледзячы на тое, што гэтая супрацоўніца працуе ў наймальніка Х. на працягу многіх гадоў, сваю інваліднасць яна хавала. Наймальнік Х. цікавіцца, як у дадзеным выпадку паступіць.
У адпаведнасці з Пастановай Камітэта па архівах і справаводству пры Савеце міністраў Рэспублікі Беларусь ад 26 сакавіка 2004 № 2 “Аб зацвярджэнні інструкцыі аб парадку фарміравання, вядзення і захоўвання асабістых справаў работнікаў” (далей Пастанова) асабістая справа работніка фармуецца пасля заключэння працоўнай дамовы (кантракта) і выдання загаду (распараджэння, рашэння, пастановы) аб прыёме на працу (прызначэнні на пасаду). Пры гэтым выразна вызначана, у якой паслядоўнасці і якія менавіта дакументы ўключаюцца пры фармаванні асабістай справы.
У адпаведнасці з арт. 26 Працоўнага кодэкса Рэспублікі Беларусь ад 26 ліпеня 1999 № 296-З пры заключэнні працоўнай дамовы неабходна падаць шэраг дакументаў. Інваліды у ліку іншых дакументаў абавязаны прадаставіць індывідуальную праграму рэабілітацыі інваліда (ІПРІ).
Аднак ІПРІ, у адпаведнасці з вышэйназванай Пастановай, не ўваходзіць у пералік абавязковых для захоўвання дакументаў у асабістай справе. Фактычна даказаць работніку, што ён падаваў наймальніку ІПРІ пры працаўладкаванні, немагчыма.
Наймальніку, які зьвярнуўся, рэкамендавана разлічваць адпачынак, прадугледжаны для людзей з інваліднасцю, з моманту прадастаўлення ІПРІ, а таксама ўключыць у асабістую справу супрацоўніцы копію пасведчання інваліда.
З іншым пытаннем, што тычацца працы і занятасці, звярнулася грамадзянка Е., якую цікавіць, ці можа наймальнік звольніць яе да таго моманту, пакуль яе дзіцяці-інваліду не споўнiлася пяць гадоў?
Згодна з арт. 28 Працоўнага кодэкса Рэспублікі Беларусь ад 26 ліпеня 1999 года № 296-З, скасаванне працоўнай дамовы з ініцыятывы наймальніка з цяжарнымі жанчынамі, жанчынамі, якія маюць дзяцей ва ўзросце да трох гадоў, адзінокімі маці, якія маюць дзяцей ва ўзросце ад трох да чатырнаццаці гадоў (дзяцей-інвалідаў – да васямнаццацi гадоў), не дапускаецца, акрамя выпадкаў ліквідацыі арганізацыі, спынення дзейнасці індывідуальнага прадпрымальніка, а таксама ў сувязі з:
- прагулам (у тым ліку адсутнасцю на працы больш за тры гадзіны на працягу працоўнага дня) без паважных прычын;
- сістэматычным невыкананнем работнікам без паважных прычын абавязкаў, ускладзеных на яго працоўнай дамовай ці правіламі ўнутранага працоўнага распарадку, калі да працаўніка раней прымяняліся меры дысцыплінарнага спагнання;
- з’яўленнем на працы ў стане алкагольнага, наркатычнага ці таксічнага ап’янення, а таксама распіццём спіртных напояў, ужываннем наркатычных сродкаў або таксічных рэчываў у працоўны час або па месцы працы;
- здзяйсненнем па месцы працы крадзяжу маёмасці наймальніка, устаноўленага прысудам суда або пастановай органа, у кампетэнцыю якога ўваходзіць накладанне адміністрацыйнага спагнання, якія ўступілі ў законную сілу;
- аднаразовым грубым парушэннем правілаў аховы працы, што пацягнула калецтва або смерць іншых работнікаў;
- аднаразовым грубым парушэннем працоўных абавязкаў (для пасад кіраўнікоў арганізацыі або адасобленага падраздзялення і яго намеснікаў, галоўных бухгалтараў і яго намеснікаў);
- зменай уласніка маёмасці арганізацыі (у дачыненні да кіраўніка арганізацыі, яго намеснікаў і галоўнага бухгалтара);
- парушэннем (у дачыненні да кіраўніка арганізацыі) без паважных прычын парадку і тэрмінаў выплаты заработнай платы і (або) дапамог;
- здзяйсненнем віноўных дзеянняў работнікам, які непасрэдна абслугоўвае грашовыя і матэрыяльныя каштоўнасці, калі гэтыя дзеянні з’яўляюцца падставай для страты даверу да яго з боку наймальніка;
- здзяйсненнем работнікам, якія выконвае выхаваўчыя функцыі, амаральнай правіны, несумяшчальнай з працягам гэтай працы.
Пры гэтым у адпаведнасці п. 22 Пастановы Пленума Вярхоўнага Суда Рэспублікі Беларусь ад 29 сакавіка 2001 г № 2 “Аб некаторых пытаннях прымянення судамі заканадаўства аб працы” адзінокай маці лічыцца жанчына, якая нарадзіла дзіця па-за шлюбам, у выпадку, калі звесткі пра бацьку дзіцяці ў актавым запісы аб нараджэнні зробленыя ва ўстаноўленым парадку па ўказанні маці.
Такім чынам, грамадзянка, якая звярнулася, не можа быць звольненая з ініцыятывы наймальніка (акрамя вышэй пералічаных выпадкаў):
- Да дасягнення дзіцем 3 гадоў – у любым выпадку;
- Ад 3 да 14 гадоў (дзяцей-інвалідаў – да 18 гадоў) – у выпадку, калі яна з’яўляецца адзінокай маці.
